-
1 matrimonium
mātrimōnium, ī n. [ mater ]1) брак, супружествоaliquam sibi matrimonio jungere L (conjungere Su) и aliquam in m. ducere C — жениться на ком-л.m. alicujus tenēre C — быть замужем за кем-л.aliquam dare in m. или collocare in m. (in matrimonio) C — выдать кого-л. замуж2) pl. замужние женщины, супруги, жёны T, Fl, Just etc. -
2 adjungo
ad-jungo, jūnxī, jūnctum, ere2) подвязывать ( vites ulmis V)3)а) присоединять (Ciliciam ad imperium, agros civitati C); прилагать, вкладывать ( epistulam in fasciculum C)a. se alicui C etc. — присоединиться к кому-л.a. sibi auxilium alicujus C — заручиться чьей-л. поддержкойб) сочетать в себе (ad summum imperium acerbitatem naturae C)a. aliquem sibi amicum (socium) C — приобрести в ком-л. друга (союзника)a. fidem alicui (ad aliquam rem) C — верить кому-л. (чему-л.)se a. corpori alicujus AG — прижаться, прильнуть к кому-л.se a. ad causam alicujus C — стать на чью-л. сторонуadjunctum esse — граничить, примыкать ( lateri castrorum V)fundo continentia praedia atque adjuncta C — поместья, непосредственно граничащие с имением -
3 colloco
col-loco, āvī, ātum, āre1)а) ставить, расставлять, размещать, располагать (saxa atque materiam Q; simulacrum Victoriae ante Minervam Cs)б) расквартировывать ( exercitum in provinciam hiemandi gratiā Sl); выстраивать ( aciem triplicem bAfr); поселять ( Bojos in finibus suis Cs)c. se in Athenis C — поселиться в Афинах2) вкладывать, помещатьc. se in arborem Pl — влезть на деревоc. saxum supremo in monte H — вкатить камень на вершину горыin eā provinciā pecunias magnas collocatas habent C — (многие римские граждане) поместили в этой провинции большие капиталыc. pecunias graviore fenore Su — ссужать деньги под большие процентыin aliquā re spem c. C — возлагать надежду на что-л.c. aliquam rem in patriae salute C — пожертвовать чём-л. для блага родиныc. omne studium in re aliqua C — прилагать все старания к чему-л.c. se in re aliqua C — отдаться (посвятить себя) чему-л.causam aliquam apud aliquem c. Tert — возложить какую-л. вину на кого-л.se c. in otium Pl — предаться отдыху, уйти на покой3) ставить, воздвигать (statuam Q; moenia Vtr; tabernaculum in Campo Martio C)c. beneficium apud aliquem C — оказать кому-л. благодеяние5) пристроить, выдать замуж (filiam alicui in matrimonium C etc. и in matrimonio Pl, Dig; sorores nuptum in alias civitates Cs)6) устраивать, приводить в порядок (rem militarem C; chlamydem, ut pendeat apte, c. O)male c. horas M — плохо использовать (своё) времяaliquid in tuto c. Pl, C etc. — обеспечить что-л.7) уложить, убить ( hastā sues M)8) мед. вставлять на место, вправлять ( maxillam in sedem suam CC) -
4 conjungo
con-jungo, jūnxī, jūnctum, ere(при)соединять, сочетать (aliquid cum aliqua re, alicui rei или ad aliquam rem)c. boves Cato — запрячь быков вместеc. dextras V и c. dextram dextrae O — протянуть друг другу руки (обменяться рукопожатием)c. orās vulneris sutura CC — соединить края раны швом (зашить рану)c. vocales C — слитно произносить гласныеc. bellum C — совместно вести войнуc. abstinentiam cibi T — продолжать воздерживаться от пищиc. aliquam secum (sibi Su) matrimonio QC — сочетаться браком, жениться на ком-л.c. amicitiam Su — завязать дружбуnoctem diei c. Cs — ночь присоединять ко дню, т. е. передвигаться круглые суткиc. castra muro Cs — расположиться лагерем у самой стеныc. suam religionem testibus C — оказывать доверие свидетелям. — см. тж. conjunctum и conjunctus -
5 dimitto
dī-mitto, mīsī, missum, ere1) распускать (exercitum Cs; senatum C; ludos L)2) рассылать (nuntios in omnes partes Cs; litteras per omnes provincias C и circum municipia Cs)d. aciem (oculorum) in omnes partes O — озираться вокругd. animum ignotas in artes O — предаться размышлению о неведомом (ещё) искусствеd. uxorem (e matrimonio) Su — развестись с женойd. equos Cs, V, T — сойти с коней (преим. для боя в пешем строю)d. creditorem PJ, Dig — удовлетворить кредитораd. debitorem Dig — простить должнику долг4) выпускать из рук, ронять, бросать (signa ex metu Cs; librum C; d. praedam speratam e manibus Cs)febris dimittit aliquem CC — лихорадка проходит у кого-л.5) упускать (d. maximarum rerum opportunitatem QC); утрачивать, терять ( fortunas morte C)cavendi nulla est dimittenda occasio PS — ни в каком случае не следует пренебрегать предосторожностьюdimissā ānimā Lcr с — утратой души6) оставлять, отказываться, снимать, прекращать (d. quaestionem C; oppugnationem Cs); расторгнуть ( matrimonium Su)d. jus suum C — отказываться от своего праваd. injuriam impunitam C — оставить правонарушение безнаказанным7) бросать, оставлять мысль (о чём-л.) (d. Italiam Cs; provinciam L; triumphum Su)8) освобождать (aliquem e custodia L)d. aliquem a suspicione Pt — снять с кого-л. подозрениеd. alicui tributa T — простить кому-л. (не взыскивать) подати9) отпускать, прощать (debita, peccata, delicta alicui Eccl)10) оставлять после себя (в качестве наследников или наследства) (patrem matremque CTh; usum fructum alicui CTh) -
6 exigo
ex-igo, ēgī, āctum, ere [ ago ]1) изгонять (aliquem domo L; reges ex civitate L); вытеснять ( hostem e campo L)e. uxorem (matrimonio) Pl, Ter, Su — развестись с женойaliquem vitā e. Sen — лишать кого-л. жизниe. corpus e stratis Sil — встать со (своего) ложа2) катить, изливать ( quā exĭgit Hebrus aquas O)3) пускать ( radīces CC)4) устранять, отгонять ( lassitudinem ex corpore Pl)5) втыкать, вонзать (ferrum per viscĕra Lcn; ensem per juvĕnem V); пронзать ( aliquem hastā VF)6) бросать, метать ( tela in aliquem Sen)7) размахнуться, занести ( exactus ensis O)8) вывозить на продажу (agrorum fructūs L; merces Col)9) отвергатьe. fabulam Ter — освистать (ошикать) пьесуsarta tecta e. C, L — требовать исправного выполнения строительных работ, т. е. принять заказ в должном состоянии11) спрашиватьexactum a Labeōne, cur ultionem legis omisisset T — Лабеона спросили, почему он не поступил по строгости законаe. facta ab aliquo O — просить кого-л. рассказать о происшедшемe. opus O, Col — смотреть за (руководить) работой (ср. 13.)12) взыскивать, взимать, собирать (pecunias, vectigalia C; portorium AG)e. poenas ab (de, ex) aliquo и alicui O, L etc. — наказать кого-л. (первонач. взыскивать штраф)13) совершать, завершать, оканчивать ( opus O — ср. 11.; monumentum H)quattuor spatiis Juppĭter exēgit annum O — Юпитер четырьмя временами (года) закончил год (т. е. разделил год на 4 времени)14) переносить, (вы)терпеть ( aerumnam Pl)15) проводить, (про)жить (aetātem in armis Sen; vitam miserabiliter VM)16) проезжать, проходить ( equis Athon VF); проплывать ( mare PM)17) исследовать, взвешивать, разбирать ( veram origĭnem juris Sen)18)а) приспособлять (e. aliquid ad nostras leges L)e. rem ad aliquid QC — сообразоваться с чем-л. (приспособлять что-л. к чему-л.)19) оценивать, измерять ( pondus alicujus rei manu Su); обдумыватьtempus secum modumque e. V — мысленно определять время и образ действийnon satis exactum est, quid agam C — ещё не вполне решено, как мне поступитьe. cum aliquo de aliquā re C, PJ — переговорить (посоветоваться) с кем-л. о чём-л -
7 habeo
uī, itum, ēre1)arma procul h. T — избегать войныquinquaginta milia in armis h. L — содержать 50-тысячную армиюб) удерживать, задерживать ( milites in castris Sl)3) сохранять, брать ( sibi aliquid C)res tuas tibi habeas (тж. habe и habeto) Pl, C etc. — возьми себе то, что твоё; ноconjugem suas res sibi h. jubere C — велеть жене забрать свои вещи, т. е. объявить ей о разводе4) произносить (orationem, sermonem, verba C etc.)5) (о заседаниях, собраниях) проводить (h. contionem, senatum C)6) содержать, заключать в себе (epistula nihil habet C; domus tres habuit thalamos O)7) устраивать, предпринимать (negotium, disputationem, censum C)8) совершать, проделывать, производитьgratulationem h. C — приносить поздравленияiter h. C, Cs, Just — совершать путьalicui honorem h. T etc. — воздавать (оказывать) кому-л. почести или C выплачивать гонорарrationem h. C — подсчитыватьh. aliquid curae Q, Nep — заботиться о чём-л.anxium aliquem h. PJ, T, bAfr — тревожить кого-л.certamen h. Fl — дать сражениеdolorem h. C — причинять боль, доставлять огорчениеsilentium h. Sl — хранить молчаниеh. aliquem despicātui Pl (ludibrio Ter) — презирать (высмеивать) кого-л.aliquem (in) magno honore h. Cs etc. — глубоко чтить кого-л.aliquem in odio h. C — ненавидеть кого-л.urbem in obsidione h. C — подвергать город осадеaliquem falsum h. O — обманывать кого-л.mare infestum h. C — делать море опасным ( для путешествий)portas clausas h. Pt — держать ворота на запореaliquem cognītum h. C, Nep etc. — хорошо знать кого-л.vectigalia redempta h. Cs — держать подати на откупе10) обращаться, поступать, обходиться (h. aliquem male Cs, benigne Sl; aliquem servorum loco h. Cs)11)а) рассматривать, считать (aliquem pro amico Cs; aliquid pro certo C)h. aliquid in aliquā re (inter aliquas res или alicui rei) C, L etc. — считать что-л. чём-л.et est turpe et apud omnes habetur Sen — это постыдно, да таким оно всеми и признаётсяsatis h. Sl — довольствоватьсяparum h. Sl — не довольствоватьсяaliquid aegre ( graviter) h. Sl, L — быть недовольным чём-л., ноgraviter se h. C — быть тяжело больнымб) pass. haberi быть на (хорошем) счету, пользоваться влиянием, иметь весhabes, habeberis Pt и quantum habeas, tanti habeāris погов. LM — есть у тебя кое-что, тогда и ты будешь кое-кем12)а) иметь, обладать (unicam filiam, magnam pecuniam C)б) владеть ( urbem Romam T)in praediis urbanis h. C — владеть городской недвижимостьюh. cuncta neque haberi Sl — владеть всем, но не быть подвластным никомуin nummis h. C — обладать наличными деньгамиamor habendi V etc. — любостяжание, стяжательствоin matrimonio (или uxorem) aliquam h. C etc. — быть женатым на ком-л.h. timorem C — бояться(hoc) habet! Pl, Ter, V — получил (по заслугам)!aliquem obvium h. O — встречать кого-л.(in) animo h. C — намереватьсяв) pass. haberi принадлежать (agri regi Apioni quondam habĭti T) или находиться, быть13) населять, жить, обитать, занимать (Capuam L; castra, tecta urbis Nep etc.)Syracusis h. Pl — жить в Сиракузах14) разводить, держать ( pecora Ph)15) лелеять, питать, испытывать ( odium in aliquem C — ср. 17.; amorem erga aliquem C; fidem alicui L; spem alicujus rei Sl etc.)h. spem de aliquo C — возлагать надежду на кого-л.16) быть в состоянии, мочь ( haec habeo affirmare L)17) причинять, вызывать, внушать ( laetitiam C)admirationem h. C — внушать удивлениеodium h. C — внушать ненависть (быть предметом ненависти) (ср. 15.)h. misericordiam C — возбуждать сострадание18) отличатьсяhabet hoc virtus, ut... C — особенность добродетели состоит в том, что...19) долженствовать, считать нужным ( habeo respondendum T)20) знать, быть знакомым (h. sententias C, consilia alicujus Su)non habeo, quod dicam C — не знаю, что мне сказатьhabendum est... C — следует иметь в виду...21) ( чаще se h. или haberi) чувствовать себя, находиться в каком-л. состоянии, обстоять (se bene, male h. Pl, Ter, C, L etc.)ut nunc res se habet C — так, как дело обстоит сейчасse graviter h. C и male morbo haberi Ap — быть тяжело больным; ноfacile haberi sine damno Sl — легко отделаться, не потерпеть никакого ущербаminus belle h. C — чувствовать себя неважноbene (se) habet C, L, Pt — хорошо, всё в порядке22) с part. pf. в значении прошедшего совершённого (зародыш прошедшего составного современных романских и германских языков, типа passe compose и past perfect)aliquid habeo ab aliquo emptum C — я что-л. купил у кого-л.habeo aliquid comprensum C — я что-л. понял -
8 in
I 1. praep.cum. acc. на вопрос «куда?»1) в (ire in urbem Pl etc.; mittere in Asiam Nep; mutare aliquid in aliquid PM etc.)2) в направлении, к ( conspicere sursum in caelum Pl)3) по отношению к (amor in patriam C; indulgentia in aliquem C)4) к ( in Ubios legatos mittere Cs)5) относительно, о ( hoc dicitur in philosophiam C)6) против ( oratio in Catilinam C)7) в пользу, в защиту или в похвалу (carmen in aliquem scribere C; senatūs consultum in aliquem factum Cs; in libertatem alicujus pugnare L)8) на (in umeros suos efferre C; ascendere in equum C; dividere in partes tres Cs; invitare aliquem in postĕrum diem C)9) до10) ради, для (cibo in vitam, non in voluptatem uti VP)11) по, по примеру, подобноin omne tempus C — навеки, навсегдаin posterum C, L — на будущееin tempus T — на время, временноin triginta annos L — на 30 лет (вперёд)in utramque partem C etc. — в обоих направлениях, тж. за и противvalere in aliquem C, L — иметь силу (быть действительным) по отношению к кому-л.in vicem C, Cs etc. — попеременноin speciem C — для видуin rem esse L — быть полезным, целесообразнымmirum in modum C etc. — удивительноin luctum alicujus C — кому-л. на горе; иногда с acc. на вопрос «где?»aliquem in potestatem habere Sl — иметь власть над кем-л.in potestatem alicujus esse C etc. — находиться в чьей-л. властиnon in pejus, sed in melius CC — не к худшему, а к лучшемуin omnia VP Q — во всём, во всех отношениях2. cum abl. на вопрос «где?»1) в (in urbe vivere C; in veste domesticā esse O; in fluvio Cs)2) на (coronam habere in capite C; arx in monte sita L; in foro esse C)3) у, среди ( in barbaris Cs)5) перед ( in oculis esse C)6) в течение (in multis annis Nep; bis in die C; in diebus paucis Ter)7) во время (in bello C; in deliberando C; in itinere Cs)8) при, в условияхin praesentiā и in praesenti C etc. — при нынешних обстоятельствахin tantā caritate L etc. — при такой дороговизне9) в отношении, по отношению к (fidelis in amicis Sl; crudelis in hoste C)10) вследствие, из-за (in amicitia alicujus vituperari C)12) в зависимости или во властиnon est in medico semper, relevetur ut aeger O — не всегда во власти врача исцелить больного;— выраженияin tempore Ter etc. — вовремя (своевременно)aliquam in matrimonio habere C, Nep — быть на ком-л. женатымin hoc loco sunt res Cs etc. — дела обстоят (вот) такin Geminis nasci Pt — родиться под знаком (созвездием) Близнецов; иногда с abl. на вопрос «куда?»gratum esse in aliquo C — быть благодарным кому-л.II 1. in- (перед b, p, m — im-; перед l— il-; перед r— ir-)praef. priv. не-, без-2.приставка, соотв. русским в-, на-, воз-, при-imponēre — налагать, возлагать, прикладыватьIII īn' Pl (= isne) 2 л. sg. praes. к eo + ne -
9 jungo
jūnxī, jūnctum, ere [одного корня с jugum ]1) соединять, связывать, сочетать (aliquid inter se C, Cs etc.; aliquid cum aliquā re C etc.; aliquid alicui rei V etc.); сплетать ( membra O)dextram dextrae (dextras) j. V — обменяться рукопожатиемjungi O, Pt — прильнуть ( umĕri alicujus O)oscula j. O — поцеловатьсяse j. alicui C — соединиться с кем-л.juncta facere C — приводить в связь, связыватьnon bene junctarum discordia semĭna rerum O — разнородные семена плохо связанных друг с другом вещей ( о первозданном хаосе)pontem T (fluvium ponte L) j. — перебросить (построить) мост через рекуrossas saltu j. St — перепрыгивать через рвыcursum equis j. L — бежать, не отставая от лошадейequum (suum) equo alicujus j. Hirt — схватиться с кем-л. в конном боюj. castris V — соединиться с лагерем2) закрывать, запирать (fenestras H; ostia J)3) запрягать, впрягать (equos ad currum PM или с dat. curru V)junctum vehiculum L etc. — запряжённая повозка4) заживлять, залечивать (vulnĕra Scr, St)6) pass. jungi быть смежным, граничить, примыкать ( hortulus Academiae — dat.— junctus Ap)7) связывать (во времени), не прерывать (j. labōrem PJ)j. somnum morti Pt — убить спящего8) сочетать браком (se j. или jungi alicui O etc.)aliquam secum matrimonio j. QC — жениться на ком-л.9)se j. — сблизиться, породниться (se ad aliquem j. C; a sanguine materno junctus O)10) заключать, завязывать (amicitiam cum aliquo j. C; se j. alicui contra Romanos Eutr; j. foedus, pacem L) -
10 loco
āvī, ātum, āre [ locus ]1) помещать, размещать, расставлять, располагать (castra C; milites per или super vallum Sl; coloniam idoneo loco C; equitatum in cornibus Sl); расквартировывать (cohortes novis hibernaculis l. T)aliquem primum l. L — поставить кого-л. во главеmembra tergo l. V — сесть верхомfundamenta alicujus rei l. V — положить основание чему-л. (основать, построить что-л.)2) употреблять, применять, посвящать ( omnem operam in aliquā re C)locatum esse in aliquā re C — заключаться в чём-л., быть основанным на чём-л.aliquem in parte alicujus rei l. V — допустить кого-л. к чему-л. (сделать кого-л. участником чего-л.)3) ставить, ценить ( aliquid ita или eo loco C)4) выдавать ( замуж) (aliquam matrimonio Enn, nuptum Ter или in matrimonium Pl)l. alicui (nuptiis) Enn etc. — выдавать замуж за кого-л.5) оказывать, делать ( beneficia apud или in aliquem L)6) ссужать, давать взаймы, отдавать в рост ( pecuniam Pl)7)а) сдавать внаймы, отдавать в аренду (fundum C; agrum L, C)operam suam tribus nummis l. ad aliquid Pl — наняться за три монеты делать что-л.vocem l. J — наняться в глашатаиб) сдавать на откуп ( vectigalia C); отдавать с торгов в подряд ( statuaim faciendam C) -
11 abstinere
1) удерживать, manus abst. a pecuniits (1. 3 C. 9, 27). 2) отказываться, отрекаться, воздерживаться от, напр. se abst. administratione (1. 1 § 9 D. 27, 5);gestututelae (1. 5 § 2 D. 26, 7);
causa pecuniaria, воздерживаться от денежных дел (1. 9 pr. D. 1, 16);
negotiatione abst. iuberi, не быть в состоянии вести торговлю (1. 9 § 9 D. 48, I9);
petilione honoris abst. dederi, (не иметь права) не быть в состоянии добиваться почётных мест (1. 7 § 1 D. 50, 4);
abst. commodo, отказываться от выгоды (1. 23 § 1 D. 17, 2);
omni lucro (1. 38 D. 3, 5);
ab оmni sorde se abst., не быть жадным (алчным) (1. 6 § 2 D. 48, 11);
abst. locis interdictis, избегать запрещенных мест (1. 4 D. 48, 19);
provincia, urbe (1. 7 § 13. 15 D. 48, 22);
aedificiis abstineri, воздержаться от пользования зданием (1. 4 pr. D. 1, 8);
nuptiis, matrimonio abstinere, abstinendum esse (§ 1I 1, 10. 1. 14 § 3 D. 23, 2. 1. 38 § 6 D. 48, 5);
abst. xeniis, отказаться от подарков (1. 6 § 3 D. 1, 16);
fideicommisso, legato (1. 121 pr. D. 30. 1 6 § 3. 1. 14 § 2 D. 48, 10);
abstinere (se) s. abstineri, abstentum esse (ab) hereditate, отказаться от наследства, уже приобретенного; а) право (ius abstinendi) это давал претор suis et necessariis heredibus, которые считались необходимыми наследниками отца, так как у этих лиц не спрашивалось согласия на приобретение наследства (§ 2 I 2, 19);
ius abstinendi vel beneficium abstinendi (1. 86 § 1 D. 28, 5. 1 57 D. 29, 2);
abstinere отличается, следовательно, от repudiare и respuere hereditatem, что обозначает: отказаться от наследства еще не приобретенного со стороны т. н. heredes voluntarii (1. 1 § 4 D. 36, 4. 1., 32 § 1 C. 6, 30);
b) далее absinere (se) обоз. отказаться от наследства уже принятого на основании реституции in integrum (1. 3 § 2. 1 7 § 5. 9. 10 D. 4, 4. 1. 2 § 10 D. 38, 17). Иногда обозн., равно как repudiare, отречение от наследства, еще не приобретенного (1. 18 § 1 D. 33, 1). Так же говорят источники: pupillum abstinere, когда напр. опекун не допускает малолетнего к принятию отцовского наследства (1. 61 D. 12, 6. 1. 15 § 9. 1. 17 D. 19, 2. 1. 67 § 6 D. 23, 2. 1. 21 D. 26, 8. 1. 18 D. 27, 3. 1, 44 D. 42, 1); так же читают: pupillus abstinetur или abstentus est (1. 15 D. 2, 11. 1. 44 D. 2, 14. 1. 79 D. 36, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > abstinere
-
12 cohaerere
быть в связи: corpora cohaerentia (1. 33 § 5 D. 6, 1);superftcies, quae natura solo coh. (I. 44 § 1 D. 44, 7);
arbor, quamdiu coh. fundo (1. 19 pr. D. 10, 3), fructus, quamdiu solo coh. (l. 63. § 8 D. 47, 2); иметь законную связь, munera, quae rei coh. (1. 11 D. 50, 5);
imperium quod jurisdictioni coh. (1. 1 § 1 D. 1, 21);
dos matrimonio cohaerens (1. 16 pr. D. 49, 17);
obligatio personae coh. (1. 4 D. 46, 2): exceptiones personae s. rei coh. (1. 7 D. 44, 1);
conditio, legatum coh. personae (1. 8 § 3 D 34, 3. 1. 95 D. 35, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > cohaerere
-
13 collocare
1) ставить, воздвигать, сооружать: coll. aedificia (1. 5 D. 1, 1), canalem v. fistulas in rivo (1. 3 § 2 D. 43; 21);civitas collocata (= sita) prope barbaras gentes (1. 1 § 5 D. 50, 15);
2) относить: conditionem in personam coll. (1. 60 pr. D. 35, 1);se colloc., селиться (1. 6 § 2 D. 50, 1).
3) доставлять, bona coll. in aliquem (1. 67 pr. D. 23, 2). 4) употреблять: pecunias coll. in emtiones praediorum (1. 2 § 6 D. 17, 1), in mercem (1. 43 § 3 D. 47, 2); отдавать в рост, bene coll. pecuniam (1. 33 pr. D. 22, 1. 1. 13 § 1 D. 26, 7);voluntatem in personam incertam coll. (1. 9 § 7 D. 41, 1).
in noinina coll. (1. 58 § 3 eod.), idoneis nominibus coll. pecuniam (1. 89. pr. D. 35, 2. 1. 64 D. 32);
5) отдавать в наем: opus coll. uno pretio (1. 51 § 1 D. 19, 2). 6) выдавать замуж (1. 57 § 1. D. 23, 2), in matrimonium s. in matrimonio coll. (1. 19. 38 § 2. 1. 59 eod. 1. 77 § 1 D. 36, 1);sortes coll. (1. 24 pr. D. 33, 2); (1. 26 § 1 D. 36, 2. 1. 1 § 10 D. 37, 6).
nuptum coll. (1. 88 D. 46, 3);
7) снабжать себя, покупать: vestem (1. 14 § 4 D. 11, 7);nuptui coll. (1. 5. C. 5, 6. 1. 3 C. 5. 14).
meritum coll. apud aliquem (1. 11 § 8 D. 32).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > collocare
-
14 coniungere
соединять: a) вооб. opera solo conjuncta (1. 1 § 12 D. 39, 1);litora fundo conjuncta (1. 51 D. 18, 1. 1. 63 D. 24, 1);
conj. tempora (§ 13 J. 2, 6), judicia (1. 23 § 2 D. 40, 12), injurias (1. 7 § 5 D. 47, 10);
b) о понятиях (1. 28 § 1. 1. 53 D. 50, 16); особ. назначать некоторым наследникам вместе одну и ту же долю - отказывать один и тот же предмет (1. 142 eod. 1. 89. 94 D. 32. 1. 15 pr. 1. 17 § 1 1. 66 C. 28, 5); с) соединять браком, родством: alicui conjungi matrimonio (1. 15 D. 23, 2), cognatione (§ 1 J. 3, 2), neque naturali neque civili jure (§ 3 J. 1, 10), maximo effectu (1. 28 § 2 D. 24, 1);
famae conjunctorum consulere (1. 3 pr. eod.);
necessariae conjunctae personae (1. 27 C. 8, 54).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > coniungere
-
15 consentire
соглашаться (1. 1 § 3 D. 2. 14), быть согласным: non est consentiendum parentibus, qui etc. (1. 4 D. 5, 2);consent. vendenti, venditioni, alienationi (1. 7 pr. D. 20, 6. l. 160 pr. 1. 165 D. 50, 17), nuptiis, matrimonio (1. 48 pr. D. 38, 1. 1. 12 § 3 D. 49, 15);
in corpus s. in corpore consent. (1. 9 § 2. 1. 11 pr. 15 pr. D. 18, 1. 1. 21 § 2 D. 19, 1); 1. (1. 2 pr. D. 5, 1. 1. 15 D. 2, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > consentire
-
16 constituere
1) ставить, класть: frumenta const. in horreis (1. 6 C. 10, 70); выстроить: cohortes const oportunis locis (1. 3 pr D. 1, 15). 2) строить, закладывать: moenia (1. 239 § 7 D. 50, 16), hortos (1. 198 eod), sepulcra (l. 5 D. 11, 7), agros, обрабатывать (1. 23 pr. D. 39, 3). 3) утверждать, основывать, постановлять, именно: а) установить право, вводить юридические институты, определять источник права: quod quisque populus ipse sibi jus constituit;quod naturalis ratio inter omnes homines constituit (1. 9 D. 1, l); (1. 2 § 8 - 12 D. 1, 2);
jus moribus constitutum (1. 32 § 1 D. 1, 3);
auctoritas jura constituentium, т. е. юристов (1. 120. D. 50, 16. 1. 96 pr. eod. 1. 91 § 3 D. 45, 1. 1. 3 § 4 D. 26, 1. 1. 35 D. 11, 7);
Praetor actionem constituit (1. 1 D. 14, 5. 1. 1 § 1 D. 25, 5); особ. о постановлениях императоров (1. 2 D. 1, 4. 1. 41 D. 28, 5. 1. 1 § 9 D. 48, 10); к этим указам относится выражение: constitutum est (1. 13 § 7 D. 3, 2. 1. 34 D. 3, 5. 1. 29 pr. D. 5, 2. 1. 6 pr. D. 11, 7. 1. 3 § I D. 14, 6. 1. 1 D. 29, 7. 1. 18 D. 41, 3. 1. 63 D. 42, 1);
constitutus, установленный законом или указом, ad amittendam servitutem constit. tempus (1. 19 § 1 D. 8, 6. 1. 6 § 1. 1 7. 10 § 1 eod. 1. 34 § 1 D. 8, 3);
constit. usucapioni lempus (1. 4 pr. D. 41, 10); (I. 63 § 4 D. 41, 1);
constit. tempus aetatis (1. 62 § 2 D. 23, 2);
constit. appellatoria tempora (1. 5 § 5 D. 49, 5);
judicatis constit. tempus (1. 2 D. 44, 3); (1. 7 D. 42, 1);
b) вводить в должность (новых сановников) (1. 2 § 4. 11. 16. 17. 21. 23 D. 1, 2); с) о постановлениях претора, наместника (I. 1 pr. D. 27, 2. 1. 11 § 1 D. 48, 3. 1. 1 § 3 D. 49, 4), судьи (1. 38 pr. D. 6, 1. 1. 5 § 10 D. 25, 3), посредника (1. 50 D. 35, 1);
d) о назначении опекуна или представителя (1. 1 D. 2, 1. 1. 1 § 1 D. 3, 3. 1. 15 D. 26, 7. J. 7 § 1 D. 27, 31 1. 3 § 8 D. 27, 4. 1. 5 D. 27, 10. 1. 87. 90 D. 46. 3); е) об установлении правоотношения, напр. обязательного, constit. obligationem (1. 3 § 1. 1. 44 § 1. 2 D. 44, 7), debitorem sibi constit. (1. 47 § 1. 1. 51 § 1 D. 2, 14);
mulierem ream pro se constit. (1. 1 § 2 D. 16, 1);
duos reos stipulandi constit. (1. 5 D. 45, 2), per metum reus constitutus (1. 14 § 6 D. 4, 2);
constit. precarium (1. 5 D. 43, 26); об установлении сервитутов: vicino aliquod jus constit. (§ 4 J, 2, 3), const. usumfructum (1. 3 pr. 1. 36 § 1 D. 7, 1. 1. 1 pr. § 1 D. 7, 4), usum (1. 1 § 1 13. 7. 8), servitutem aquae ducendae etc (1. 5 § 1. 1. 6 § 1. 1. 9. 10 D. 8, 3), viam (1. 46 § 1 D. 21, 2); о совершении сговора (1. 13 § 1 D. 3, 2. 1. 4 pr. 1. 6. 18 D. 23. 1); о назначении приданого (1. 5 § 12 D. 23, 3);
f) вооб. установить на основании договора или завещания;
constit. pretium (1. 39 § 1 D. 18, 1. 1. 34. 36 D. 21, 1);
dies constitutus (1. 10 § 1 D. 14, 2);
4) поставить в положение, находиться, constitutus in discrimine vitae;constit. heredes (1. 28 § 2 D. 40, 5).
in extremis constitutus (1. 39 § l D. 32. 1. 42 § 1 D. 39, 6), in dignitate, munere (1. 5 D. 1, 9. 1. 1 § 1 D. 50, 10), in spe successionis (1. 1 § 13 D. 25, 4), apud hostes (1. 20 D. 3, 5);
servus poenae const. (1. 17 § 6 D. 36, 1), sui juris constit. (1. 5 § 1 D. 25, 3. 1. 114 § 11 D. 30);
in matrimonio constituta (1. 19 C. 5, 12); (1. 27 pr. D. 3, 5. 1. 48 § 2 D. 4, 4. 1. 9 § 1 D. 27, 3), intra legitimam aetatem (1. 20 § 1 D. 34, 3), in minore aetate (1. 28 C. 5, 12);
5) решиться: const. apud se, utrum - an etc. (1. 5 § 2 D. 37, 5); (1. 23 pr. D. 26. 2); (1. 12 D. 29, 2);res extra dotem constitutae (1. 95 pr. D. 35, 2).
6) oбещать посредством pactum, заплатить свой или чужой долг;abstinere pupillum hereditate (1. 15 § 9 D. 19, 2), qua actione uti vellet (1. 84 § 13 D. 30); (1. 38 § 1 eod. 1. 17 § 1 D. 41, 2).
constitutum (subst.) такое обещание;
constituta pecunia, долг прямо признанный (§ 9 J. 4, 6. tit. D. 13, 5. C. 4, 18);
Praetor constituta ex consensu facta custodit (1. 1 pr. D. cit.);
debitum ex quacunque causa potest constitui (1. 1 § 6 eod.);
de constituta experiri, teneri;
consti-tuendo teneri, obligari (1. 1 § 1. 2. 4. 8 eod.);
actio pecuniae constitutae s. de constituta pecunia, тк. actio constitutoria, иск, который по преторскому эдикту проистекал из бесформенного обещания заплатить долг (1. 20. 22. 26. 30. 31 eod.).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > constituere
-
17 convenire
1) сходиться, собираться (1. 1 § 3 D. 2, 14);conv. in domum aliquam (1. 9 § 2 D. 48, 5);
conv. adversus rempubl. (1. 1 § 1 D. 48, 4);
conv. in manum (см. s. 4);
conv. in matrimonium, выходить замуж (1. 15 D. 23, 2. 1. 121 § 1 D. 45, 1);
in secundas nuptias (1. 18 C. 5. 4); тоже без слов: in matrimonio (1. 17 pr. D 25. 2);
2) соглашаться (1. 1 § 3 D. 2, 14. 1. 9 § 1 D. 2, 15. 1. 3 D. 22, 4);corpore conv., совокупляться (1. 8 C. 5, 5).
ex mente convenientium aestimandum est (1. 7 § 8 D. 2, 14);
pactum conventum (1. 13 § 1. 1. 7 § 7 eod.);
tacite conventum (1. 2 pr. eod. 1. 6 D. 20, 2); условиться: convenit alicui cum aliquo (1. 36 D 2. 14. 1. 1 § 10 D 39, 1);
inter aliquos (1. 26 D. 42, 1. 1 23 D. 50, 17. 1. 2. 4. 5 D. 23, 4); тк. обоз. convenit; решено, si de corpore conveniat, error autem sit in vocabulo (1. 5 § 4 D. 6, 1);
3) соответствовать, быть сообразным с: conv. moribus nostris (1. 34 D. 1, 7), boni judicis arbitrio (1. 3 § 3 D. 13, 6);inter omnes convenit (1. 12 D. 2, 8).
Praetoris officio conv. excutere, an etc. (I. 5 § 9 D. 27, 9);
conveniens (adi.) convenienter (adv.) соответственный, сообразный, conveniens est viri boni arbitrio (1. 6 D. 17, 2);
4) приглашать, вызывать, напоминать кому-либо о чем, conv. aliquem, conveniri testato (1. 10 § 3 D. 42, 8. 1. 122 § 3 D. 45, 1), denunciationibus (1. 7 C. 7, 43. 1. 10 C. 8, 14), muneribus et oneribus (1. 1 C. 12, 47); особ. звать к суду, предъявлять иск против кого: conv. debitores judicio (1. 6 § 12 D. 3, 5);convenienter fieri (§ 2 J. 3, 26).
conv. judicio mandati (1. 32 pr. eod.);
couveniri negotiorum gestorum (1. 3 § 1 eod.). judicati (1. 20 § 5 D. 5, 3), dotis judicio (1. 55 D. 24, 1), de peculio, de in rem verso (1. 19. 20. D. 2, 14), nomine hereditario (1. 13 § 1 D. 4, 3); (1. 49 eod.);
in rem conveniri (1. 36 § l D. 6, 1); (1. 7 pr. D. 39, 4);
conventus et condemnatus (1. 7 § 1 D. 2, 15. 1. 8 § 4. 1. 15 D. 10, 3);
conveniri, по отношению к спорному предмету: поmina, quae conveniri possunt (1. 5 § 9 D. 27, 9);
nullam possessionem - pro alienis debitis praecipimus conveniri (1. 4 C. 12, 61); т. к. касательно судьи, который принимает что-нибудь в соображение, utrum ipsi judices convenient (1. 39 § 7 D. 26, 7).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > convenire
-
18 copulare
завязать, заключить, сор. matrimonium, nuptias (1. 6 pr. D. 12, 4. 1. 8 C. 5, 4);copulari nuptiis, matrimonio (1. 8 D. 1, 9. 1. 32 § 16 D. 24, 1);
copulare adoptionem (1. 2. 4 D. 8, 48);
copulaturi cognatio (1. 4 § 3 D. 38, 10).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > copulare
-
19 manere
1) оставаться, a) находиться, viatores manere in саиропа pati (1. 5 pr. D. 4, 9);b) пребывать, man. in suo s. eodem statu, in sua s. eadem causa (1. 47 in f. D. 2, 14. 1. 7 D. 8, 2. 1. 3 pr. D. 17, 2. 1. 77 § 20 D. 31. 1. 21 pr. D. 46, 1. 1. 38 pr. D. 46, 3. 1. 18 D. 4, 2. 1. 29 § 2 D. 5, 2. 1. 11 § 1 D. 31. 1. 49. pr. D. 45, 1. 1. 15 D. 45, 2. 1. 21 § 5 D. 46, 1. 1. 38 § 5. 1. 66 D. 46, 3);
man tutorem (1. 9 § 5 D. 27, 3);
in familia (1. 5 D. 1, 6. 1. 1 § 7 D. 37, 4);
in potestate (1. 23 D. 29, 4. 1. 42 D. 35, 1. 1. 8 § 14 D. 37, 4. 1. 1 § 1 D. 37, 8. 1. 1 § 2 D. 37, 12. 1. 8 D. 38, 6. 1. 23 § 2 D. 40, 5);
c) cуществовать, продолжаться, materia manente species mutata (1. 24 D. 41, 1. cf. 1. 13 § 1 D. 50, 16);
manere actum, прот. periisse (1. 2 D. 8, 6);
servitutem (1. 15 eod. 1. 30 § 1 D. 8, 2. 1. 13 pr. D. 8, 3);
causam pignoris (1. 18 § 2 D. 13, 7);
naturalem obligat. (1. 38 § 2 D. 12, 6);
pristinam obligat. (1. 46 D. 46, 3. 1. 9 D. 10, 1. 1. 47 D. 21, 1. 1. 11 D. 27, 3. 1. 78 § 15 D. 36, 1. 1. 11 D. 47, 7. 1. 1. 60 pr. D. 12, 6. cf. 1. 45 § 1 D. 17, 1. 1. 60 pr. eod. 1. 23 D. 44, 2);
manente societate (1. 27. 65 § 15 D. 17, 2);
communione (1. 14 § 2 D. 10, 3);
matrimonio (1. 46 pr. 1. 73 § 1 1. 85 D. 23, 3. 1. 18. 20 § 2. 1. 29 pr. D. 23, 4. 1. 8. 33 pr. D. 24, 1);
manere fideicommissum прот. ademtum esse (1. 3 § 11 D. 34, 4);
2) man. aliquem, быть обязанным (1. 1 C. Th. 6, 36. 1. 1 pr. C. Th. 7, 10). 3) man. cum aliq., плотски совокупляться (Coll. V. 1).libertates, legata (1. 14 D. 49, 14. 1. 2 D. 48, 24).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > manere
-
20 perseverare
1) упорно пребывать в чемь оставаться при чем, не переставать, in crimine usque ad sententiam persev. (1. 7 § 1 D. 48, 2);persev. in lite (1. 15 § 1 D. 5, 2. 1. 1 § 3 D. 44, 4. 1. 17 § 6 D. 47, 10. 1. 12 § 1 D. 49, 15);
persev. abesse (1. 1 § 1 D. 2, 12. 1. 3 C. 5, 43. 1. 8 C. 7, 43. 1. 3 C. 8, 47. 1. 3 D. 40, 8);
in eodem furore (1. 32 § 6 D. 33, 2. 1. 25 D. 26, 5. 1. 37 § 2 D. 26, 7. 1. 32 D. 4, 4);
in societate (1. 42 § 1 D. 29, 2);
in matrimonio (1. 101 § 3 D. 35, 1. 1. 11 § 10 D. 48, 5);
2) продолжаться, persev. pignus, piqnoris persecutionem (1. 14 § 1. 1. 20 § 2 D. 20, 1);in possessione (1. 15 § 35 D 39, 2).
obligationem (1. 11 D. 20, 6);
legatum (1. 32 § 6 D. 33, 2. 1. 16 § 1 D. 27, 3. 1. 1 § 14 D. 43, 3. 1. 5 C. 6, 20).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > perseverare
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Matrimonio entre personas del mismo sexo en la Argentina — Saltar a navegación, búsqueda Situación del reconocimiento legal de las parejas del mismo sexo en Sudamérica … Wikipedia Español
matrimonio — (Del lat. matrimonĭum). 1. m. Unión de hombre y mujer concertada mediante determinados ritos o formalidades legales. 2. En el catolicismo, sacramento por el cual el hombre y la mujer se ligan perpetuamente con arreglo a las prescripciones de la… … Diccionario de la lengua española
matrimonio — sustantivo masculino 1. Unión legítima entre un hombre y una mujer: contraer matrimonio, pedir a una persona en matrimonio. matrimonio civil Matrimonio celebrado según la ley civil, sin intervención de la Iglesia: Los matrimonios civiles pueden… … Diccionario Salamanca de la Lengua Española
Matrimonio civil — es el matrimonio que se contrae ante las autoridades civiles (jueces o autoridades municipales) y no ante las autoridades eclesiásticas ni siguiendo el rito de una religión (matrimonio eclesiástico en el caso del catolicismo y otras confesiones… … Wikipedia Español
Matrimonio de Boston — Matrimonio de Boston, o en el original inglés Boston marriage, es una expresión creada en el siglo XIX en los Estados Unidos para hogares formados por dos mujeres que convivían de forma independiente de cualquier apoyo o soporte masculino. Es un… … Wikipedia Español
Matrimonio entre personas del mismo sexo en Columbia Británica — Saltar a navegación, búsqueda El matrimonio del mismo sexo en la provincia canadiense de Columbia Británica comenzó el 8 de julio de 2003 cuando el Tribunal de Apelación en la provincia declaró que las leyes contra esta forma de matrimonio eran… … Wikipedia Español
Matrimonio entre personas del mismo sexo en Manitoba — Saltar a navegación, búsqueda El matrimonio del mismo sexo en la provincia canadiense de Manitoba comenzó el 16 de septiembre de 2004 cuando la Corte Suprema de la provincia declaró que las leyes contra esta forma de matrimonio eran… … Wikipedia Español
Matrimonio entre personas del mismo sexo en Saskatchewan — Saltar a navegación, búsqueda El matrimonio del mismo sexo en la provincia canadiense de Saskatchewan ha sido legal desde el 5 de noviembre de 2004. El 3 de noviembre, una corte provincial vio la causa legal de cuatro parejas homosexuales que… … Wikipedia Español
Matrimonio entre personas del mismo sexo en Quebec — Saltar a navegación, búsqueda El 19 de marzo de 2004, el Tribunal de Apelación en la provincia canadiense de Quebec dictó semejantemente a los tribunales en las otras provincias de Ontario y Colombia Británica. En la causa de Hendricks y Leboeuf… … Wikipedia Español
Matrimonio de papel — País originario Chile Canal Canal 13 Horario de transmisión 19:00 a 20:30 Transmisión Marzo de 1985 Mayo de 1 … Wikipedia Español
matrimonio — matrimonio, usar (hacer uso de) del matrimonio expr. copular. ❙ «...durante los años que duraba su penitencia, no podía usar del matrimonio ni celebrar nuevas nupcias...» Fernando Gracia, El libro de los cuernos. ❙ «...tenía la mala costumbre de… … Diccionario del Argot "El Sohez"